Goed nieuws! Er wordt weer gezocht naar alternatieven voor de aanpassing van leerlingen aan de kapitalistische ideologie!

Op vrijdag 31 januari 2020 werd ik over kritische pedagogiek geïnterviewd in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam, samen met cultureel antropoloog Theo Jansen, die ons leraren destijds ondersteunde vanuit de Universiteit van Nijmegen. We vertelden daar hoe en waarom we het onderwijsconcept Open Projectonderwijs ontwikkelden dat in de jaren zeventig/tachtig in Wageningen (en later ook elders) floreerde. Dat het concept na ongeveer vijftien jaar een zachte dood stierf, kwam vooral doordat de rechtse tegenstanders voet aan de grond hadden gekregen met hun beschuldiging dat wij de leerlingen links indoctrineerden. Er was in die jaren nog te weinig besef dat het gebruikelijke onderwijs niet neutraal is – zoals de framing suggereert – maar doordrenkt is van de kapitalistische ideologie en dus rechts. Met hun beschuldiging van linkse indoctrinatie slaagden zij erin te verhinderen dat het concept een solide materiële basis kreeg. Daardoor moesten de leraren die de Open Projecten begeleidden dat voor het grootste deel blijven doen in hun vrije tijd naast hun reguliere lessen en dat werd hen uiteindelijk te veel.

In Open Projectonderwijs boden wij tegenwicht aan de manier waarop leerlingen in het gebruikelijke onderwijssysteem tegen elkaar worden opgezet door het onophoudelijke met elkaar vergelijken, selecteren en op fouten betrappen, gecombineerd met het voortdurende wantrouwen dat hen te beurt valt. Wij wilden in tegendeel dat ze leerden samenwerken en solidair zijn met elkaar. Zo mogelijk nog belangrijker vonden wij het dat de leerlingen, die door het verbrokkelde lesaanbod hadden afgeleerd verbanden te zien en vooruit te denken, leerden de wereld te onderzoeken, ook buiten de school en een onderzoekende houding te ontwikkelen. Op deze Website is onder Educatie alles te vinden over de doelstellingen, opzet en uitvoering van het concept.

Tot onze verrassing is er nu in de Kritische Pedagogiek weer belangstelling voor onderwijsconcepten die tegenwicht bieden aan de vanzelfsprekende overdracht van kapitalistische waarden en normen in het onderwijs. Eindelijk wordt de framing dat onderwijs een neutrale bezigheid zou zijn doorbroken en wordt er gezocht naar alternatieven.

Het hele interview over Kritische Pedagogiek is te volgen op: https://dezwijger.nl/programma/de-kracht-van-kritische-pedagogiek.

Wij waren aan de beurt van 17.30 tot 47.30 min.